Trong quá trình quyết định về việc khởi tố vụ án hình sự, có một số căn cứ và quy định quan trọng được áp dụng. Dưới đây là một danh sách chi tiết về những lý do không khởi tố vụ án hình sự, theo Điều 157 của Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015, với các điều chỉnh theo sửa đổi năm 2021:
-
Không có sự việc phạm tội: Nếu sau khi kiểm tra và xem xét thông tin, không tìm thấy bất kỳ hành vi vi phạm nào thì không có lý do để khởi tố vụ án hình sự.
-
Hành vi không cấu thành tội phạm: Nếu hành vi không đủ điều kiện để xem xét là tội phạm theo pháp luật, không nên khởi tố vụ án hình sự.
-
Người thực hiện hành vi nguy hiểm cho xã hội chưa đến tuổi chịu trách nhiệm hình sự: Nếu người vi phạm còn là người chưa đủ tuổi để bị truy cứu trách nhiệm hình sự, vụ án sẽ không được khởi tố hình sự.
-
Người mà hành vi phạm tội của họ đã có bản án hoặc quyết định đình chỉ vụ án có hiệu lực pháp luật: Nếu người vi phạm đã được kết án hoặc có quyết định đình chỉ vụ án, không thể tiến hành khởi tố vụ án mới liên quan đến hành vi đã kết án hoặc đình chỉ.
-
Đã hết thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự: Sau một thời kỳ quy định, không còn khả năng xem xét vụ án hình sự.
-
Tội phạm đã được đại xá: Nếu vụ án đã qua quá trình đại xá (khi có quyết định của tòa án về việc không khởi tố hoặc giải quyết một vụ án) thì không cần khởi tố lại vụ án này.
-
Người thực hiện hành vi nguy hiểm cho xã hội đã chết, trừ trường hợp cần tái thẩm đối với người khác: Nếu người phạm tội đã qua đời và không thể xét xử, nếu cần, vụ án có thể được tái thẩm đối với người khác liên quan.
-
Tội phạm quy định tại khoản 1 của các điều 134, 135, 136, 138, 139, 141, 143, 155 và 156 của Bộ luật hình sự mà bị hại hoặc người đại diện của bị hại không yêu cầu khởi tố: Nếu bị hại hoặc người đại diện của bị hại không yêu cầu khởi tố vụ án, thì việc khởi tố vụ án hình sự không thực hiện.
Xử lý quyết định không khởi tố vụ án hình sự
Khi có quyết định không khởi tố vụ án hình sự, cơ quan có thẩm quyền phải ra quyết định hủy bỏ quyết định khởi tố vụ án hình sự. Cơ quan đó cũng cần thông báo cho cơ quan, tổ chức, cá nhân đã tố giác, báo tin về tội phạm, kiến nghị khởi tố vụ án biết rõ lý do.
Kháng nghị và vai trò của Viện kiểm sát
Cơ quan, tổ chức, cá nhân đã tố giác hoặc báo tin về tội phạm có quyền khiếu nại quyết định không khởi tố vụ án hình sự. Quyết định không khởi tố vụ án hình sự và các tài liệu liên quan phải được gửi cho Viện kiểm sát cùng cấp hoặc Viện kiểm sát có thẩm quyền trong thời hạn 24 giờ kể từ khi quyết định này được đưa ra.
Quy trình không khởi tố vụ án hình sự được thực hiện để đảm bảo tính công bằng và tuân thủ pháp luật trong việc xác định trách nhiệm pháp lý của các bên liên quan trong vụ án.
Tư vấn luật về hình sự là một trong những lĩnh vực mà chúng tôi tổ chức cung cấp dịch vụ pháp lý chuyên sâu. Lĩnh vực này do nhóm Luật Sư giỏi về pháp luật hình sự phụ trách tư vấn và tham gia tranh tụng, bào chữa, bảo vệ quyền lợi. Với kinh nghiệm và hiểu biết của chúng tôi, Văn phòng luật sư Quang Thái cam kết sẽ tư vấn và thực hiện việc bào chữa, bảo vệ tốt nhất quyền lợi ích hợp pháp cho quý khách.
Luật sư hình sự: 0903888087
