Trong nhiều năm gần đây, việc xâm phạm chỗ ở của người khác đã trở thành một vấn đề nghiêm trọng, ảnh hưởng đến tình hình an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội. Để giải quyết vấn đề này, nhiều quy định đã được ban hành, như Nghị định sửa đổi và bổ sung một số điều của Nghị định 65/2018/NĐ-CP và Nghị định 01/2022/NĐ-CP. Tuy nhiên, còn tồn tại một số bất cập trong quy định liên quan đến tội xâm phạm chỗ ở của người khác, đặc biệt về định nghĩa của "chỗ ở".
Quy định của BLHS năm 2015 về tội Xâm Phạm Chỗ Ở Của Người Khác
Theo quy định tại Điều 158 BLHS năm 2015, tội xâm phạm chỗ ở của người khác bao gồm:
-
Khám xét trái pháp luật chỗ ở của người khác. Điều này áp dụng khi việc khám xét không tuân theo quy định pháp luật và cần căn cứ để nhận định rằng có công cụ, phương tiện phạm tội, tài liệu, đồ vật, tài sản liên quan đến vụ án tại đó.
-
Đuổi trái pháp luật người khác ra khỏi chỗ ở của họ. Đây là việc sử dụng vũ lực, đe dọa, hoặc sử dụng thủ đoạn khác để buộc người khác phải rời khỏi chỗ ở của họ, ngoại trừ trường hợp thực hiện các quyết định về cưỡng chế, thu hồi do cơ quan Nhà nước có thẩm quyền.
-
Chiếm giữ chỗ ở hoặc cản trở trái pháp luật người đang ở hoặc người đang quản lý hợp pháp vào chỗ ở của họ. Đây bao gồm việc dùng mọi thủ đoạn để chiếm giữ chỗ ở của người khác hoặc cản trở họ vào chỗ ở đó.
-
Xâm nhập trái pháp luật chỗ ở của người khác. Đây là việc tự ý xâm nhập vào chỗ ở của người khác mà không có sự đồng ý hoặc cho phép của họ.
Bất Cập và Kiến Nghị Hoàn Thiện
Tuy BLHS năm 2015 đã có nhiều cải tiến so với BLHS năm 1999 về tội xâm phạm chỗ ở của người khác, nhưng vẫn tồn tại một số bất cập:
-
Về Định Nghĩa "Chỗ Ở": BLHS năm 2015 không phân biệt giữa chỗ ở hợp pháp và chỗ ở không hợp pháp. Điều này gây ra sự hiểu lầm trong việc xác định xâm phạm chỗ ở. Cần quy định rõ hơn về khái niệm "chỗ ở" và xác định cơ quan Nhà nước có thẩm quyền quyết định về tính hợp pháp của chỗ ở.
-
Hình Phạt: Mức hình phạt trong BLHS năm 2015 cần xem xét lại để đảm bảo rằng nó đủ nghiêm trọng để ngăn chặn việc xâm phạm chỗ ở của người khác. Cần xem xét việc điều chỉnh mức hình phạt tù để tăng cường sự răn đe và sự phạt hành đoạn.
-
Khám Xét Chỗ Ở: Cần cung cấp hướng dẫn rõ ràng về quy trình và quyền lợi của người bị khám xét trong việc xác định tổ chức và thực hiện khám xét.
-
Giải Quyết Tranh Chấp: Để đảm bảo công lý và tránh bất ổn, cần xây dựng quy trình hiệu quả cho việc giải quyết tranh chấp về chỗ ở.
Ví dụ về một vụ án làm nổi bật sự phức tạp của việc xâm phạm chỗ ở của người khác đặt ra vấn đề quan trọng về định nghĩa "chỗ ở". Trong trường hợp này, một ngôi nhà không được công chứng và việc thanh toán chưa hoàn toàn đã gây ra tranh chấp về việc người đang ở đó có được coi là "chỗ ở" hay không.
Một cách tổng quan, việc bổ sung quy định về định nghĩa "chỗ ở" và cải tiến hình phạt có thể giúp đảm bảo tính công bằng và hiệu quả của quy định về tội xâm phạm chỗ ở của người khác. Điều này sẽ đảm bảo rằng việc xâm phạm chỗ ở của người khác không chỉ bị coi nhẹ mà còn bị coi là hành vi trái pháp luật, đồng thời tôn trọng quyền của công dân trong việc có một chỗ ở hợp pháp và an toàn.
